Page 46 - Программирование. Python. Для школьников. bizdin.kg

46 PYTHON ПРОГРАММАЛОО ТИЛИ САПТАР ЖАНА АЛАР МЕНЕН БОЛГОН АМАЛДАР

Мындан тышкары көпчүлүк учурда ЭСИҢЕ ТУТ
тексттин сабын иштетүү керек болот:
бул саптын бөлүгүн (сапча) алуу, Саптын узундугу саптын касиети
эки сапты бир сапка бириктирүү, len дин (length) жардамы менен
же саптын бөлүгүн өчүрүү. Мисалы, аныкталат. Ал үчүн n өзгөрмөсүнө
саптарды бириктирүү (чиркештирүү) бош орундары менен кошуп сап-
үчүн «+» оператору колдонулат. Бул тагы белгилердин санын (бүтүн
амал конкатенация деп аталат: сан) берүүчү s сабы жазылат:

s1 = 'Кутман'
n = len(s)
s2 = 'күн'
s = s1 + ' ' + s2 + '!'
print (s)
>>>
Кутман күн!
Саптарды иштетүү үчүн үзүмдөрдү колдонуу
Python тилинде көп учурда саптын аныкталган бөлүгүн иштетүү үчүн бел-
гилеп алган үзүмдөр (англ. slicing) колдонулат. Үзүмдөр мындайча жазылат:
[X:Y]. X – үзүмдүн башталышы, Y – үзүмдүн аягы. Y индексиндеги символ
үзүмгө кирбейт. Алгач көрсөтүлбөсө, биринчи индекс 0гө, ал эми экинчиси —
саптын узундугуна барабар.
Мисалы, s[3:8], s сабындагы 3-символдон 7-символго чейин (б.а. 8-ге чейин
бирок 8 өзү кирбейт) үзүмдү түшүндүрөт.
Мааниси s = 'китепканачы' сапчасы үчүн мисалдар

s1 = s[2:8]
Саптын бөлүгүн (сапча) #s1 сабына 3-элементтен баштап 8-элементи
белгилеп алуу үчүн кошулган маани жазылат
>>> тепкан

s1 = s[:3] + s[9:]
Саптын бөлүгүн #башынан баштап 3-элементке чейин, жана
өчүрүү үчүн 9-элементтен аягына чейин кесип алабыз
жана аларды s1 сабында сактайбыз
>>> китачы

Саптын ичине жаңы s1 = s[:3] + 'ABC' + s[3:]
фрагмент коюу #3-элементтен кийин ABCны кошуп кетебиз
>>> китABCепканачы
Сапты реверстөө (аны s1 = s[::-1] #сөздү тескери жазып чыгарат
тескерисинче буруу) >>> ычанакпетик
Берилген кадам s1 = s[::2]
аркылуу элементтерди #ар бир экинчи символду кайтарат
тандоо >>> ктпааы

www.trk.kg