Page 31 - _____ 2 _______Neat

การพัฒนาตน

ความสัมพันธระหวางมนุษยดวยกัน และองคประกอบทางสังคมที่เปนตัวกําหนดขอบเขตของ
พฤติกรรมมนุษยในสังคม ก็คือวัฒนธรรมและกระบวนการสังคมประกิต

1) วัฒนธรรม (Culture) คือ ผลิตผลที่มนุษยสรางขึ้นเพื่อตอบสนอง

ความตองการของมนุษยในสังคม ผลิตผลดังกลาวอาจเปนวัตถุสิ่งของพฤติกรรมหรือแนวความคิด

ก็ได บางครั้งวัตถุสิ่งของพฤติกรรมหรือแนวคิดเหลานั้นอาจถูกเรียกรวม ๆ กันวาระบบ ฉะนั้น
วัฒนธรรมก็คือ ระบบในสังคมมนุษยที่มนุษยสรางขึ้น ไมใชระบบที่เกิดขึ้นตามสัญชาตญาณ (สุจิต

บุญบงการ 2521 : 74)

เมื่อมนุษยอยูรวมกันเปนกลุม ถาตางคนตางยึดถือระบบของตน ยอม

กอใหเกิดความวุนวาย มนุษยที่อยูในสังคมเดียวกันจึงทําความตกลงกันวาจะยึดระบบไหนดี
พฤติกรรมใดบางที่ควรปฏิบัติและมีความหมายอยางไร ขอตกลงตาง ๆ ดังกลาวก็จะกลายเปน

แบบแผนแหงพฤติกรรมและการแปลความหมายใหกับสิ่งตาง ๆ ในสังคม เพื่อวาคนในสังคมจะได

เขาใจตรงกันและยึดระบบเดียวกัน ระบบที่ถูกกําหนดและยอมรับรวมกันของแตละสังคมก็คือ

วัฒนธรรมของสังคมนั่นเอง ดังนั้น จึงเห็นไดวาวัฒนธรรมเปนสิ่งที่จําเปนของสังคมมนุษย เปนสิ่งที่

มีบทบาทตอการปลูกฝงเจตคติ คานิยม ความเชื่อและความรูตาง ๆ อันเปนองคประกอบทาง
บุคลิกภาพของบุคคล ดังจะเห็นไดจากคนไทยเราซึ่งจะมีคานิยม ความเชื่อและบุคลิกภาพแตกตาง

ไปจากชาวตะวันตก เชน คานิยมในการเลี้ยงดูบุตร การเคารพนับถือผูอาวุโส การแตงกาย

สังคมไทยมีคานิยมเลี้ยงดูในลักษณะใหพึ่งพาบิดามารดาหรือสังคม

เด็กจะตองเชื่อฟงอยูในโอวาทเปนคนวานอนสอนงาย แตในสังคมตะวันตกจะมีคานิยมในลักษณะ
ใหเด็กเปนตัวของตัวเอง มีอิสระ พอแมไมเขาไปยุงเกี่ยวควบคุม ที่เปนเชนนี้เพราะระบบวัฒนธรรม

ของสังคมไทยแตกตางไปจากลักษณะวัฒนธรรมของชาวตะวันตกนั่นเองในชั้นเรียนครูผูสอนอาจ

รวมกับนักเรียนกําหนดระบบหรือกฎเกณฑบางประการขึ้นมา เพื่อเปนสิ่งควบคุมพฤติกรรมของ

นักเรียนในชั้น ซึ่งอาจเปนพฤติกรรมการเรียน เชน การทําการบาน การสงแบบฝกหัด การวัดผล
ประเมินผลการเรียน หรืออาจจะเปนกฎเกณฑเพื่อควบคุมวินัย และความประพฤติทั่วไปของ

นักเรียน รวมทั้งการแตงกายตาง ๆ ดวย ขอตกลงที่กําหนดขึ้นมา ดังกลาวนี้ ถือเปนเงื่อนไขของ

สังคมเสมือนหนึ่งวัฒนธรรมของกลุม ซึ่งสมาชิกทุกคนตองประพฤติปฏิบัติตาม การมีกฎเกณฑ

และวัฒนธรรมนี้เองทําใหมนุษยมีความแตกตางจากบรรดาสัตวเดรัจฉานทั้งหลาย ทําใหรูจัก

ควบคุมพฤติกรรมของตน รูวาควรแสดงพฤติกรรมใดในสถานการณเชนใด พฤติกรรมชนิดใดสังคม
ไมยอมรับและควรหลีกเลี่ยง

61